Στις 17 Μαρτίου 2019 μέλη και φίλοι του συλλόγου επισκεφτήκαμε το μουσείο Σαρακατσάνων στις Σέρρες. Το όλο εγχείρημα ήταν μια απροσδόκητα ευχάριστη εμπειρία για μας, η ξενάγηση από μέρους του κυρίου Λέφα ήταν εξαιρετική. Με σαφήνεια, περιεκτικότητα αλλά με χιούμορ και καυστικότητα και πάνω απ’ όλα με ευγένεια, αμεσότητα και σαφήνεια μας εξιστόρησε την ιστορία του όλου εγχειρήματος του Μουσείου και στη συνέχεια μας ξενάγησε στους χώρους του.
Το Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων λειτουργεί από το 1979. Σκοπός του είναι να δώσει στον επισκέπτη την αίσθηση της ζωής των Σαρακατσάνων μέσα από προφορικές μαρτυρίες, αναμνήσεις και βιώματα Σαρακατσάνων, καθώς και σε εθνογραφικές και κοινωνιολογικές μελέτες. Τα εκθέματα προέρχονται από δωρεές ιδιωτών.
Στο μουσείο έγινε προσπάθεια να αναδειχτεί ο Σαρακατσάνικος τρόπος ζωής και η Σαρακατσάνικη τέχνη και παράδοση από την εποχή του μεσοπολέμου και ως το τέλος της δεκαετίας του ‘40, τότε που η κατοχή και ο εμφύλιος είχαν σαν αποτέλεσμα να εξαφανιστούν τα τσελιγκάτα
Στον ισόγειο χώρο του Μουσείου παρασταίνεται, σημειολογικά, η τελευταία φάση της νομαδικής ζωής των Σαρακατσάνων, αυτού του Ελληνικού πληθυσμού με τα ιδιότυπα έθιμα και την ξεχωριστή τέχνη. Καλύβες σε διάφορα μεγέθη και σχήματα, πλεγμένες από χόρτο, αναπαριστούν πολύ πειστικά τη ζωή στο Τσελιγκάτο. Το δασκαλοκάλυβο, η καλύβα του βοσκού, η καλύβα όπου στεγαζόταν το τυροκομείο μαζί με την επιβλητική μεγάλη καλύβα, που είναι στολισμένη με ό,τι εκλεκτότερο έχει να επιδείξει η Σαρακατσάνικη υφαντική και ξυλογλυπτική τέχνη εντυπωσιάζουν.
Στον όροφο του Μουσείου παρουσιάζονται έργα υφαντικής, κεντητικής και διακόσμησης της φορεσιάς των Σαρακατσάνων. Σε προθήκες υπάρχουν δείγματα σπουδαίας τέχνης από γυναικείες και ανδρικές φορεσιές σε διάφορες παραλλαγές ενώ αναπαριστάνεται όλη η διαδικασία της υφαντικής τέχνης.
Η όλη προσπάθεια δίνει στους επισκέπτες της τη δυνατότητα να εισέλθουν στην Σαρακατσάνικη φιλοσοφία, στα ήθη, τα έθιμα, να γνωρίσουν την ενδυμασία των Σαρακατσάνων, να ενημερωθούν για την οικονομική και κοινωνική τους οργάνωση, να ανακαλύψουν και να αξιολογήσουν το ρόλο των δύο φύλων στην παραδοσιακή αυτή κοινωνία
Το Μουσείο είναι ένα από τα καλύτερα λαογραφικά Μουσεία της Ευρώπης, και έχει τμηθεί με ειδική διάκριση για το σύνολο των στοιχείων που συνθέτουν την ταυτότητά του από το Prix du Musee de I’Annee (Ευρωπαϊκό Βραβείο του Μουσείου της Χρονιάς).
